Ubuntu 20 lokalny [MK, 20/21]
Lekcja 27. Strumienie i potoki...  
Zarządzanie użytkownikami i grupami w systemie Ubuntu

Zarządzanie użytkownikami i grupami w systemie Ubuntu

Lista wszystkich kont utworzonych w systemie Linux znajduje się w pliku /etc/passwd. Każdy wiersz w tym pliku zawiera informacje o jednym koncie. Wiersz składa się z 7 pól oddzielonych dwukropkiem. W polach tych umieszczone są informacje:

  • nazwa użytkownika
  • zakodowane hasło lub znak x oznaczające, że zakodowane hasło jest przechowywane w pliku /etc/shadow, do którego dostęp ma tylko root
  • liczbowy identyfikator użytkownika, tzw. UID
  • liczbowy identyfikator grupy, tzw. GID
  • imię, nazwisko i opis użytkownika
  • ścieżka do katalogu domowego użytkownika
  • powłoka uruchamiana po zalogowaniu użytkownika (lista dostępnych powłok znajduje się w pliku /etc/shells)

Najczęściej katalogi domowe użytkowników znajdują się w folderze /home. W katalogu użytkownika znajdują się pliki określające jego środowisko pracy, jak: pulpit, pliki pobrane, pliki z ustawieniami używanych przez niego programów. Każdy użytkownik posiada pełne prawa do własnego katalogu domowego i znajdujących się w nim obiektów.

Polecenia wykorzystywane do dodawania użytkowników: useradd (należy od razu podać wszystkie informacje o nowym użytkowniku) i adduser (przyjemniejsze w użyciu; pobiera domyślne wartości z pliku /etc/adduser.conf).

Polecenia przydatne do zarządzania użytkownikami w systemie Linux:

passwd – komenda pozwalająca nadać lub zmienić hasło innego użytkownika (należy ją wykonać z uprawnieniami root) . Gdy wykonujemy tą komendę jako zwykły użytkownik, to zmieniamy własne hasło

userdel – usunie niepożądanego użytkownika

usermod – polecenie pozwalające modyfikować użytkownika. Przydatne parametry:

  • -c dodajemy komentarz dla użytkownika
  • -d określamy gdzie ma się znajdować katalog domowy użytkownika
  • -g przypisanie konta do określonej grupy
  • -s zmieni powłokę użytkownika
  • -u zmieniamy identyfikator użytkownika (musi to być liczba powyżej 99 i ID nie być zajęty przez innego użytkownika)
  • -L zablokowanie możliwości logowania się na konto
  • -U odblokowanie logowania do konta

Lista grup użytkowników systemu Linux znajduje się w pliku /etc/group. Polecenia groups używamy, gdy chcemy sprawdzić w jakiej grupie znajduje się dany użytkownik. Natomiast groupadd tworzy nową grupę a groupdel ją usuwa.

Polecenia useradd, groupadd i usermod są trudniejsze w użyciu, mniej interaktywne i mniej intuicyjne. Z kolei polecenia adduser i addgroup są wygodniejsze w użyciu, zwłaszcza dla mniej doświadczonych administratorów. Dwa ostatnie polecenia pozwalają ogólnie na: dodanie użytkownika/grupy, dodanie systemowego użytkownika/grupy, dodanie użytkownika do istniejącej grupy.


Pytania

  • Pytanie 1.
    W jakim pliku w systemie Ubuntu znajduje się lista wszystkich kont utworzonych w systemie?
  • Aby zobaczyć tą treść musisz być zalogowany

  • Pytanie 2.
    W jakim pliku w systemie Ubuntu znajduje się zakodowana lista haseł do wszystkich kont utworzonych w systemie?
  • Aby zobaczyć tą treść musisz być zalogowany

  • Pytanie 3.
    W jakim pliku w systemie Ubuntu znajduje się lista wszystkich powłok systemowych?
  • Aby zobaczyć tą treść musisz być zalogowany

  • Pytanie 4.
    W jakim pliku znajduje się lista grup użytkowników systemu Ubuntu?
  • Aby zobaczyć tą treść musisz być zalogowany

  • Pytanie 5.
    Jakim poleceniem w systemie Ubuntu usuwamy konto użytkownika?
  • Aby zobaczyć tą treść musisz być zalogowany

  • Pytanie 6.
    Jakim parametrem w poleceniu usermod blokujemy możliwość logowania się na konto?
  • Aby zobaczyć tą treść musisz być zalogowany

  • Pytanie 7.
    Jakim parametrem w poleceniu usermod usuwamy blokadę logowania się na konto?
  • Aby zobaczyć tą treść musisz być zalogowany

  • Pytanie 8.
    Jakim parametrem w poleceniu usermod określamy gdzie ma się znajdować katalog domowy użytkownika?
  • Aby zobaczyć tą treść musisz być zalogowany

  • Pytanie 9.
    Jakim parametrem w poleceniu usermod zmieniamy powłokę użytkownika?
  • Aby zobaczyć tą treść musisz być zalogowany

  • Pytanie 10.
    Jakim poleceniem w systemie Ubuntu sprawdzimy w jakich grupach znajduje się dany użytkownik?
  • Aby zobaczyć tą treść musisz być zalogowany

Zadania

Zadanie 1. #

Dodaj 3 użytkowników w systemie: uczen, student, nauczyciel. Każdy użytkownik ma mieć takie hasło, katalog domowy i grupę jak jego login. Wszyscy dodawani użytkownicy mają mieć utworzony komentarz, w którym wpisujemy dowolne, ale unikalne imię i nazwisko. Dodatkowo w komentarzu dla ucznia ma być podana klasa, a dla studenta – rok studiów. Z kolei w komentarzu dla nauczyciela ma być podany jeden przedmiot jakiego uczy. Informacje w komentarzach mogą być zmyślone. Użytkownicy uczen i student mają mieć przypisaną powłokę bash, a nauczyciel dash.

Sprawdź co zmieniło się w plikach passwd i group. Upewnij się, że w pliku passwd konto nauczyciel na prawidłową powłokę wraz ze ścieżką. Wyświetl zawartość katalogu /home. Zaloguj się na każde z kont poleceniem su <login> i wyloguj skrótem ctrl d.

Zadanie 2. #

Dodaj w systemie Ubuntu konto użytkownika stefan przypisując mu następujące właściwości:

  1. Użytkownik należy do grupy prawny (jeśli takiej nie ma w systemie, to należy ją utworzyć)
  2. W komentarzu użytkownika stefan ma znajdować się wpis: wydział prawny
  3. Ustaw domyślną powłokę użytkownika na /bin/sh
  4. Zablokuj możliwość logowania na konto stefan
Po utworzeniu, sprawdź czy faktycznie nie można zalogować się na konto stefan. Sprawdź zawartość pliku shadow i domyśl się co powoduje, że na dane konto nie można się logować.

Zadanie 3. #
Wykonaj w systemie Ubuntu następujące czynności:
  1. Utwórz grupę inferno posiadającą identyfikator 6666
  2. Utwórz użytkownika baal również mającego identyfikator 6666, należącego do grupy inferno i nieposiadającego swojego domowego katalogu.
  3. W komentarzu użytkownika baal ma znajdować się wpis: pan zniszczenia
  4. Ustaw domyślną powłokę użytkownika na /bin/rbash
  5. Ustaw ważność konta baal na dzień 2022-02-02

Po utworzeniu, sprawdź czy faktycznie można zalogować się na konto baal. Sprawdź również poleceniem cd czy możesz wejść do katalogu domowego tego konta.

2018-11-05 00:47:39 2024-03-17 22:04:56


© 2024 Młody Informatyk v. 0.1.7717